Kaszel kennelowy
Wprowadzenie
Kaszel kennelowy to wysoce zakaźna choroba układu oddechowego psów, powodowana najczęściej przez czynniki wirusowe i bakteryjne. W skupiskach psów (hotele, schroniska, wystawy) szybko się rozprzestrzenia, prowadząc do ostrych objawów ze strony górnych dróg oddechowych.
Objawy
Kaszel:
Suchy, napadowy, często prowokowany przez ucisk na tchawicę.
Kaszel może kończyć się odruchem wymiotnym lub wykrztuszaniem pienistej wydzieliny.
Wydzielina z nosa i oczu:
Początkowo surowicza; w przypadku wtórnych zakażeń bakteryjnych staje się ropna.
Gorączka:
W łagodnych przypadkach nieobecna lub subkliniczna (do 39,5°C).
W ciężkich lub powikłanych przebiegach — gorączka powyżej 40°C.
Zmiany w zachowaniu:
Apatia, zmniejszony apetyt, niechęć do wysiłku — zwykle w cięższych przypadkach.
Objawy z dolnych dróg oddechowych:
Duszność, zaostrzony szmer oddechowy, przyspieszony oddech — wskazują na rozwój zapalenia płuc lub oskrzeli.
Charakterystyczne cechy
Największe ryzyko zakażenia w skupiskach psów, zwłaszcza przy braku szczepień ochronnych.
Kaszel często prowokowany przez niewielki ucisk na tchawicę.
W typowych przypadkach przebieg ogranicza się do objawów z górnych dróg oddechowych, bez ciężkiej duszności.
Możliwość występowania form subklinicznych (bezobjawowych nosicieli).
Rozpoznanie
Wywiad:
Narażenie na kontakt z innymi psami w miejscach publicznych lub zamkniętych.
Objawy kliniczne:
Charakterystyczny, suchy kaszel bez wyraźnych objawów ogólnoustrojowych.
Badania dodatkowe:
*RTG klatki piersiowej:
W typowych przypadkach obraz bez zmian lub łagodne zmiany w okolicach oskrzeli.
W zapaleniu płuc — wzmożony rysunek oskrzelowy, zmiany śródmiąższowe.
*Badanie cytologiczne wymazu z tchawicy lub BAL:
Wskazane przy podejrzeniu wtórnego zakażenia lub ciężkiego przebiegu.
Możliwa identyfikacja bakterii (głównie Bordetella bronchiseptica).
*Testy PCR:
Wykrywanie wirusów (np. parainfluenza, adenowirus typu 2) i bakterii.
Identyfikacja patogenów układu oddechowego.
*Badania krwi:
W lekkich przypadkach zwykle bez zmian.
W zakażeniach wtórnych: leukocytoza, neutrofilia, podwyższone białko C-reaktywne (CRP).
Leczenie
Leczenie objawowe (łagodne przypadki):
Odpoczynek — ograniczenie aktywności fizycznej na 7–10 dni.
Unikanie zimnego powietrza i suchego środowiska (wskazane nawilżanie powietrza).
Środki przeciwkaszlowe:
Butorfanol (0.055–0.11 mg/kg, SC, co 6–12 h, lub 0.55–1.1 mg/kg, PO, co 6–12 h)
Antybiotykoterapia (wskazana w powikłanych przypadkach lub wtórnych zakażeniach):
Doksycyklina (5–10 mg/kg PO co 12–24 h) — pierwszego wyboru przy infekcji Bordetella bronchiseptica.
Alternatywnie: amoksycylina z kwasem klawulanowym (12,5–20 mg/kg PO co 12 h).
Leczenie ciężkich przypadków:
Hospitalizacja i tlenoterapia w razie duszności.
Leczenie zapalenia płuc zgodnie z aktualnymi zaleceniami (antybiotykoterapia empiryczna lub celowana).
Leczenie wspomagające:
Leki przeciwzapalne (np. meloksykam 0,1 mg/kg PO) — redukcja stanu zapalnego i poprawa komfortu.
Konstrola nawodnienia (doustnie lub dożylnie, w zależności od stanu pacjenta).
Rokowanie
W większości przypadków rokowanie jest bardzo dobre — pełne wyzdrowienie następuje w ciągu 7–14 dni.
Gorsze rokowanie u szczeniąt, psów starszych i pacjentów z immunosupresją — ryzyko rozwoju zapalenia płuc lub przewlekłego zapalenia oskrzeli.
Możliwe przedłużające się przypadki kaszlu („postinfectious cough”) trwające nawet do kilku tygodni po zakończeniu leczenia.
Notatki praktyczne- zapamiętaj!
Wywiad jest kluczowy: zapytaj o niedawny pobyt w hotelu, schronisku lub kontakty z innymi psami.
Nie każdy kaszel = antybiotyk: łagodne przypadki kaszlu kennelowego u psów zdrowych często samoograniczające, bez potrzeby antybiotykoterapii.
Kaszel po ucisku tchawicy: bardzo charakterystyczny — prosty test w badaniu klinicznym.
Butorfanol — szybko i skutecznie łagodzi suchy kaszel.
Obserwuj objawy ogólne: jeśli gorączka >40°C lub ciężka duszność — pomyśl o powikłanym przebiegu i wdrażaj intensywne leczenie.
Szczepienia: przypomnij opiekunom o dostępnych szczepieniach— profilaktyka zmienia wszystko!
