TOKSYKOLOGIA

Vetknow

Wiedza jest nic nie warta,

jeśli się nią nie dzielisz.

Ogólne zasady dekontaminacji

Dekontaminacja okulistyczna

Jeśli substancja która dostała się do oczu była żrąca bądź kaustyczna, zalecane jest płukanie oczu przez 15-20 minut roztworem
soli fizjologicznej lub wody z kranu. Następnie niezbędna będzie niezwłoczna wizyta u lekarza weterynarii. W czasie transportu chronić oczy
przed pocieraniem np. zakładając kołnierz ochronny
Jeśli substancja która dostała się do oczu nie była zaklasyfikowana jako żrąca, zalecane jest płukanie oczu przez 10-15 minut roztworem
soli fizjologicznej lub wodyu z kranu, zabezpiczenie oczu przed pocieraniem np. zakładając kołnierz ochronny oraz uważną obserwację.
Przy zauważeniu objawów takich jak : skurcz powiek, zmiana rozmiaru źrenicy, świąd lub wypływ z worka spojówkowego zalecane jest niezwłoczne
zasięnięcie pomocy medycznej

Dekontaminacja skórna

Jeśli substancja która dostała się na skórę jest oleista jak np. roztwory przeciwpasożytnicze(pyretryny), należy kilkukrotnie wykąpać pacjenta
najlepiej w odtłuszczającym płynie do naczyń. Standardowo używane szampony weterynaryjne często nie są wystarczające do zmycia takiej substancji.
Jeśli substancja która dostała się na skórę jest żrąca bądź kaustyczna należy spłukać ją pod bieżącą wodą przez 15-20 minut, nie zaleca się używania
środków zobojętniających ( np. zasad jeśli toksyną jest kwas).
U pacjentów długowłosych lub tych którzy nie mogą być wykąpani, wygolenie włosów z miejsca ekspozycji może okazać się pomocne w zminimalizowaniu absorbcji substancji toksycznej

Dekontaminacja inhalacyjna

W większości przypadków wystarcza usunięcie narażonego ze środowiska zanieczyszczonego toksyną i przeniesienie go na świeże powietrze.
W cięższych przypadkach podawanie tlenu.
Intubacja i wentylacja mechaniczna bardzo rzadko jest wymagana.

Dekontaminacja przy ukąszeniach

Jeśli ze skóry pacjenta wystaje żądło należy je usunąć mechnicznie np. pęsetą.
Przy ukąszeniach węży nie należy nacinać skóry i „wysysyać jadu”. Niezalecane są również opaski uciskowe.

Dekontamincja układu pokarmowego

Podstawową techniką jest prowokacja wymiotów. Zanim jednak sprowkouje się wymioty należy rozważyć kilka czynników :

1. Czas od spożycia – dla większości toksyn odpowiednim czasem jest 1-2 godziny od spożycia, po warunkiem że pacjent nie wykazuje objawów. Prowokacja wymiotów w czasie przekraczającym 4 godziny od spożycia najprawodpodobniej nie przyniesie

pozytywnych rezultatów, za wyjątkiem opóźnionego opróżniania się żołądka bądź dużych konglomeratów substancji trującej np. duża ilość gumy do żucia z ksylitolem, duża objętość czekolady, winogrona

2. Towarzyszące problemy medyczne – rasy objęte BOAS bedą objęte większym ryzykiem zachłyśnięcia się, bezpieczniej będzie sprowokować wymioty w placówce weterynaryjnej niż w domu.

Pacjenci z porażeniem krtani, przełykiem olbrzymim, chorobami dróg oddechowych nie powinni mieć prowokowanych wymiotów ze względu na ryzyko zachłyśnięcia sie.

3. Pacjenci objawowi ( nadmierna sedacja, obniżenie progu drgawkowego) – dyskwalifikacja od prowokacji wymiotów ze względu na potencjalnie osłabiony odruch gardłowy i zwiększone ryzyko zachłyśnięcia się.

4. Substancje żrące lub kaustyczne – przeciwwskazanie do prowokacji wymiotów. Mogą spowodować dodatkowe obrażenia przełyku i jamy ustnej

5. Węglowodory – np. benzyna, mogą być łatwo zaaspirowane do dróg oddechowych prowadząc do zachłystowego zapalenia płuc

Środki używane do prowokacji wymiotów :

1. 3/% roztwór wody utlenionej podany doustnie w ilości 1-2ml na kg m.c. nie przekraczając 50ml łącznej dawki u psów. Niezalecany u kotów.

2. Apomorfina 0,02-0,04mg/kg i.m. i.v. u psów

3. Ksylazyna 0,44mg/kg s.c. i.m. u kotów. U psów używana rzadko(dostępne lepsze środki). Nie zawsze jest skuteczna.

Brak jest bezpiecznej metody prowokacji wymiotów u kotów w warunkach domowych, każda próba powinna odbywać się w warunkach zakładu leczenia zwierząt.

Używanie węgla aktywnego

Jest to substancja bardzo często używana w toksykologii weterynaryjnej, służąca jako adsorbent mający za zadanie związanie się ze spożytą toksyną i uniemożliwienie jej wchłonięcia.

Substancje ulegające recyrkulacji wątrobowo-jelitowej wymagają kilkukrotnego podania węgla aktywowanego np. ibuprofen, karprofen.

Dawka to 1-2g/kg m.c. doustnie, można podawać co 6 godzin przez 24 godziny.

Żeby uniknąć odwodnienia, podczas podawania węgla aktywnego pacjent powininen być odpowiednio nawodniony(płynoterpia)

Z węglem aktywanym warto połączyć podanie leków przeciwwymiotnych w celu zapobiegnięcia wymiotom podaną substancją np. Maropitant, Ondansetron, Metoklopramid

Przeciwwskazania: odwodnienie, hipernatremia, wymioty, prezentacja kliniczna w późniejszej fazie zatrucia z rozwiniętymi objawami klinicznymi, planowana endoskopia lub zabieg chirurgiczny na układzie pokarmowym, niedrożnośc lub perforacja układu pokarmowego, brak perystaltyki układu pokarmowego, wstrząs hipowolemiczny, zwiększone ryzyko zachłystowego zapalenia płuc, zatrucie substancjami kaustycznymi lub węglowodorami.