Kamica pęcherza moczowego
Wprowadzenie
Kamica pęcherza moczowego to obecność złogów (urolitów) w świetle pęcherza. Może przebiegać bezobjawowo lub wywoływać silne objawy dolnych dróg moczowych, szczególnie u samców. Typ urolitu zależy od wielu czynników: diety, pH moczu, infekcji, predyspozycji rasowych i zaburzeń metabolicznych. Wyróżnia się m.in. kamienie struwitowe, szczawianowo-wapniowe, moczanowe i cystynowe.
Objawy
Polakiuria – częste oddawanie moczu w małych ilościach.
Stranguria/dysuria – bolesne lub utrudnione oddawanie moczu.
Hematuria – krew w moczu, zwykle nasilająca się pod koniec mikcji.
Periuria – oddawanie moczu poza kuwetą (koty).
Objawy bólowe – napięcie brzucha, niechęć do poruszania się.
Niedrożność cewki moczowej (szczególnie samce):
Wstrzymanie mikcji – stan zagrożenia życia.
Wymioty, apatia, bradykardia, objawy mocznicy przy niedrożności cewki moczowej.
Czasem objawy niespecyficzne lub bezobjawowy przebieg (szczególnie małe złogi u suk lub kotek).
Charakterystyczne cechy
Samce (szczególnie koty): większe ryzyko zatkania cewki z powodu jej budowy.
Infekcje bakteryjne sprzyjają kamicy struwitowej.
Częste nawroty przy braku wdrożenia odpowiedniego leczenia przyczynowego lub korekty diety.
Rozpoznanie
Wywiad i objawy kliniczne:
Nawracające objawy z dolnych dróg moczowych, brak reakcji na leczenie objawowe.
Badanie ogólne moczu:
Obecność kryształów (nie zawsze koreluje z typem kamienia!).
pH moczu:
Struwity: zasadowy (>7).
Szczawiany wapnia i moczany: kwaśny (<6.5).
Hematuria, leukocyturia, czasem bakterie (przy zakażeniu).
Posiew moczu:
Obowiązkowy przy podejrzeniu kamicy struwitowej!
RTG jamy brzusznej:
Wykrywa większość kamieni (szczawiany, struwity, fosforan wapnia).
Niecieniujące: moczany, cystynowe – wymagają USG lub urografii.
USG:
Dobra czułość, wykrywa nawet drobne złogi.
Umożliwia ocenę grubości ściany pęcherza i osadu.
Analiza składu kamieni moczowych ( po ich usunięciu):
Jedyny sposób na potwierdzenie typu.
Umożliwia dopasowanie diety, leczenia i profilaktyki nawrotów.
Badania dodatkowe:
Badania biochemiczne ( szczególnie parametry nerkowe, jonogram, wapń, fosfor)
Badania endokrynologiczne (Cushing, nadczynność przytarczyc) przy kamieniach nawrotowych.
Leczenie
Postępowanie doraźne przy zatkaniu (głównie samce kotów/psów):
Stabilizacja pacjenta, wyrównanie zaburzeń elektrolitowych, udrożnienie cewki moczowej.
Często wymagana hospitalizacja i płynoterapia.
Usuwanie urolitów:
Rozpuszczanie dietetyczne (dotyczy głównie niewielkich struwitów):
Kontrola moczu co 2–4 tygodnie (pH, ciężar właściwy, osad).
Chirurgiczne usunięcie:
Przy dużych złogach, braku rozpuszczania lub niedrożności.
Leczenie infekcji towarzyszącej (jeśli obecna):
Antybiotykoterapia wg antybiogramu, kontynuowana po zabiegu.
Leczenie przyczynowe i profilaktyka nawrotów:
Korekta diety (dopasowana do typu kamienia).
Zwiększenie pobierania wody – mokra karma, fontanny.
Leczenie chorób współistniejących.
Rokowanie
Zależy od typu kamieni i obecności powikłań.
Struwity: dobre, jeśli infekcja skutecznie leczona i jeśli dieta została pomyślnie wprowadzona.
Szczawiany wapnia: gorsze rokowanie — są nierozpuszczalne, wysoka tendencja do nawrotów.
Moczany, cystynowe: wymagają dokładnej diagnostyki i ścisłej diety.
Ryzyko nawrotów wysokie bez modyfikacji diety i stylu życia.
Notatki praktyczne- zapamiętaj!
Nie każdy kryształ = kamień. Zawsze oceniaj w kontekście klinicznym.
U kotów: często kamienie bez infekcji → bezwzględnie ważna dieta i nawodnienie.
U suk z nawracającymi infekcjami: sprawdź czy nie ma struwitów.
Analiza składu kamieni moczowych = klucz do leczenia i profilaktyki.
