Vetknow

        Zawód lekarza weterynarii w dużej mierze polega na pracy z ludźmi. Umiejętność rozmowy z właścicielem jest tak samo ważna, jak biegłość w przeprowadzaniu badania lekarskiego, zlecanie badań dodatkowych lub stawianie trafnych diagnoz. Pacjenci weterynaryjni nie są w stanie powiedzieć co dokładnie im dolega, dlatego cała odpowiedzialność spoczywa na właścicielu oraz osobie zbierającej wywiad w gabinecie lekarskim. Istnieje niewielka liczba chorób z objawami patognomonicznymi, jednak w większości przypadków jakość zebranych informacji pozwala ukierunkować ścieżkę diagnostyczną. Ważne jest zadawanie pytań w formie otwartej, zrozumiałym dla ogółu językiem, zyskanie zaufania osoby doprowadzającej zwierzę oraz umiejętność wychwycenia istotnych szczegółów z ich odpowiedzi.

       Istotne jest indywidualne podejście do każdego pacjenta, jednak w tym artykule skupimy się na tzw. „wizycie pierwszego kontaktu” u zwierzęcia którego nie znamy. W mojej praktyce bazuję na przedstawionym poniżej schemacie, jest on podzielony na 3 części :

1.

Wiek pacjenta :

Informacje o rodzeństwie pacjenta i ich stanie zdrowia :

Jak długo pacjent przebywa u osoby doprowadzającej ? Czy ta osoba jest właścicielem/domownikiem? :

Szczepienia oraz profilaktyka przeciwpasożytnicza :

Historia urazów :

Choroby przewlekłe i aktualnie przyjmowane leki :

Inne zwierzęta w domu oraz ich stan zdrowia :

Dieta/karmy lecznicze :

Potencjalny dostęp do substancji toksycznych :

Przebyte zabiegi chirurgiczne :

Znane alergie :

       Część pierwsza składa się z obiektywnych informacji, które , jeśli osoba doprowadzająca zna na nie odpowiedź, możemy uznać za wiarygodne. Przedstawiają one stan pacjenta, znane choroby przewlekłe, przyjmowane leki oraz przebyte zabiegi chirurgiczne. Pozwala to wczuć się w sytuację oraz częściowo zawęzić obszar diagnostyki różnicowej. Istnieje stosunkowo niewielkie prawdopodobieństwo, że 10 letni pies, z zachowaną ciągłością szczepień, żyjący w mieszkaniu bez innych zwierząt, niecierpiący na żadne choroby przewlekłe będzie miał parwowirusowe zapalenie jelit, prawda ?

2.

Apetyt i pragnienie :

Wymioty/Biegunka/Kichanie/Kaszel :

Nietrzymanie moczu/kału :

Zmiany masy ciała :

Nietolerancja wysiłkowa/ szybsze męczenie się :

       Część druga składa się z pytań pozornie niezwiązanych z głównym problemem pacjenta, są one jednak bardzo ważne pod kątem chorób przewlekłych oraz towarzyszących o których właściciel może nie wiedzieć. Pojawienie się duszności mieszanej i pokasływania, może być oznaką rozwijającego się obrzęku płuc na tle lewostronnej niewydolności serca, która została wcześniej przeoczona. W toku zadawanych pytań o np. okresowy kaszel po dłuższym leżeniu na jednym boku lub wysiłku, mniejszą chęć do zabawy lub nietolerancję wysiłkową można uzyskać informacje które wcześniej zostały uznane przez opiekuna za nieistotne.

3.

Kiedy zaczął się problem :

Jak zaczął się problem/ pierwszy epizod :

Przebieg choroby i opis objawów :

Zmiana objawów z upływem czasu/ ew. nasilenie :

Czy pojawiły się nowe objawy :

Czy były stosowane już jakieś leki/ Czy zastosowane leki zmieniły obraz kliniczny? :

       Trzecia część wywiadu odnosi się bezpośrednio do tego, z czym został przyprowadzony do gabinetu nasz pacjent. Odpowiedzi na podane wyżej pytania należą do najbardziej subiektywnych i mogących najczęściej wprowadzić w błąd lekarza ( nieumyślnie). Opisane przez opiekuna objawy należy zawsze zestawić z objawami otrzymanymi podczas badania klinicznego. Często nie udaje się uzyskać odpowiedzi na wszystkie wyżej wymienione pytania, jednak biorąc je pod uwagę wraz ewentualnymi wcześniej stosowanymi lekami i postawionymi diagnozami pozwalają na silne zawężenie diagnostyki różnicowej.Oczywiście nie zawsze konieczne jest przeprowadzanie wywiadu w pełnej lub szerszej niż przedstawiona powyżej forma. Przykład ten miał na celu pokazać ile ważnych informacji, można uzyskać podczas „zwykłej” wstępnej rozmowy w gabinecie.

       Następnym obowiązkowym punktem każdej wizyty jest wykonanie pełnego badania klinicznego. Ważne jest, żeby badać według ustalonego planu, za każdym razem w tej samej kolejności. Pozwala to na wyrobienie sobie nawyku badania wszystkich dostępnych układów, robiąc to w ten sam powtarzalny sposób zyskuje się wprawę oraz pewność siebie. Każdy powinien wyrobić swój indywidualny schemat, ja pracuję wg niżej przedstawionego :

Temperatura : 38,3°C

Waga : 5 kg

BCS 5/9

Stan utrzymania dobry. Świadomość prawidłowa, pacjent spokojny, oddycha przez nos, oddech niepogłębiony.

Bł. śluzowe zaróżowione, dostępne do badania węzły chłonne b/z. CRT < 2s.

Nad krtanią i tchawicą słyszalny fizjologiczny szmer. Płuca osłuchowo fizjologiczny szmer pęcherzykowy. Tony serca czyste. Tętno symetryczne, dobrze napięte i wypełnione.

Powłoki brzuszne miękkie niebolesne, osłuchowo prawidłowa perystaltyka jelit.

Okrywa włosowa w dobrym stanie, skóra b/z. Uszy b/z.

Jest to przykładowy schemat podstawowego badania klinicznego u pacjenta u którego nie stwierdzono odchyleń od normy.

       W tym artykule nie będę rozwijał tematu techniki prawidłowego badania. Podczas jego układania, skupiłem się na przesiewowym badaniu najważniejszych dostępnych układów tj. nerwowy, krążeniowo-oddechowy, pokarmowy. Dodatkowo ujęty jest stan skóry oraz okrywy włosowej, waga, temperatura wewnętrzna ciała oraz stan węzłów chłonnych. Po zbadaniu wyżej wymienionych parametrów powinniśmy być w stanie zlokalizować większość powszechnie spotykanych patologii i poszerzyć badanie w kierunku nas interesującym. Protokół ten może, a nawet powinien być poszerzony o dokładniejsze zbadanie rzeczy które wzbudziły nasz niepokój podczas wizyty, np. niesterylizowana suka znajdująca się w okresie okołorujowym, z podwyższoną temperaturą ciała, wykazująca objawy poliurii/polidypsji, powiększonym obrysem brzucha powinna mieć wykonane badanie układu rozrodczego z podejrzeniem endometritis-pyometra complex.

     Po zakończeniu obu czynności, mile widzianą praktyką jest przedstawienie opiekunowi zwierzęcia naszych spostrzeżeń. Jest to czas żeby skonfrontować je z informacjami uzyskanymi z wywiadu i podać wstępną diagnozę lub podejrzenie. W tym momencie można także zadać dodatkowe pytania, zlecić dalszą diagnostykę – w celu wykluczenia chorób ujętych w rozpoznaniu różnicowym lub podać leki, jeśli decydujemy się na leczenie objawowe, bądź mamy pewność co do rozpoznania. Bardzo istotne jest również omówienie możliwych komplikacji w przebiegu leczenia podczas pierwszej wizyty oraz zestawienie oczekiwań Właściciela z realnie możliwymi do osiągnięcia efektami terapeutycznymi.

       Ostatnią częścią wizyty jest wydanie zaleceń i przepisanie leków do kontynuacji lub umówienie wizyty kontrolnej, w momencie gdy stan pacjenta będzie wymagał kolejnych wizyt i dalszych czynności lekarskich. Mamy nadzieję, że artykuł okazał się pomocny i mimo, że poruszał tematy bardzo podstawowe jakimi są wywiad i badanie lekarskie, pozwolił usystematyzować zdobytą wcześniej wiedzę i ułatwić przebieg przyszłych wizyt.